Hiện nay, công nghệ thông tin ngày càng phát triển nên việc áp dụng công nghệ vào tổ chức doanh nghiệp ngày càng phổ biến. Đặc biệt là việc làm quen và sử dụng Smart Contract – Hợp đồng thông minh thay cho hợp đồng truyền thống. Vậy Smart Contract là gì? Nó hoạt động như thế nào? Ưu nhược điểm và ứng dụng của Smart Contract là gì? Hãy cùng AZ9Digital tìm hiểu ngay tại bài viết này nhé.
Hợp đồng thông minh – Smart Contract là gì?
Smart Contract – Hợp đồng thông minh là một phương thức giao dịch dựa trên công nghệ Blockchain. Hợp đồng thông minh hoạt động bằng cách tự động thực hiện tuần tự các điều khoản hoặc thỏa thuận của hợp đồng và ghi nhớ lại hành động pháp lý của các bên mà không cần thông qua bên thứ ba.
Đồng thời khi điều kiện được đáp ứng thì Smart Contract cũng được dùng để kích hoạt các hành động tiếp theo. Các điều khoản trên Smart Contract tương đương với một hợp đồng pháp lý sử dụng ngôn ngữ máy tính.
Cách thức hoạt động của Smart Contract
Hiểu một cách đơn giản, hợp đồng thông minh hoạt động như một chương trình được cài đặt sẵn. Các hợp đồng thông minh sẽ thực thi một nhiệm vụ cụ thể trong trường hợp các nhiệm vụ đó thỏa mãn các điều kiện nhất định. Do đó, một hệ thống hợp đồng thông minh thường tuân theo các câu lệnh “nếu… thì…”.
Trên Ethereum, các Smart Contract chịu trách nhiệm thực hiện và quản lý các hoạt động diễn ra trên blockchain khi những người dùng (address) giao dịch với nhau. Một tài khoản được gọi là độc lập (EOA) khi nó không phải là smart contract. Do đó, hợp đồng thông minh sẽ do máy tính kiểm soát và tài khoản độc lập do người dùng kiểm soát.
Smart Contract của ETH bao gồm một mã hợp đồng và hai khóa công khai:
- Public key thứ nhất là khóa do người tạo hợp đồng cung cấp.
- Public key còn lại đại diện cho chính hợp đồng, mỗi Smart Contract có một Public key duy nhất.
Hợp đồng thông minh được triển khai thông qua thực hiện các giao dịch blockchain và chúng chỉ được kích hoạt khi các Smart Contract khác hoặc một Tài khoản độc lập (EOA) gọi chúng. Tuy nhiên, kích hoạt đầu tiên luôn xuất phát từ phía EOA (người dùng).
Ưu, nhược điểm của Smart Contract là gì?
Ưu điểm
- Hiệu quả và nhanh chóng: Smart Contract được thực hiện ngay lập tức khi một điều kiện được đáp ứng. Và nó được thực hiện động hóa chứ không cần xử lý thủ tục giấy tờ theo cách thủ công.
- Minh bạch và tin cậy: Smart Contract được thực hiện mà không đến bên thứ ba tham gia. Đồng thời những người tham gia sẽ được chia sẻ công khai các bản ghi giao dịch đã được mã hóa, việc này sẽ hạn chế được ảnh hưởng của lợi ích cá nhân.
- Bảo mật cao: Hồ sơ giao dịch được bảo mật gần như tuyệt đối vì chúng được mã hóa trên Blockchain. Việc sửa đổi thông tin trên các hồ sơ này là rất phức tạp và khó khăn vì chúng được kết nối với nhau trên chuỗi.
- Tiết kiệm thời gian và chi phí: Việc loại bỏ sự có mặt và tham gia của các bên trung gian trong quá trình xử lý các giao dịch giúp giảm được các chi phí phát sinh so với hợp đồng truyền thống.
Nhược điểm
Khi hợp đồng thông minh được thực hiện, những dữ liệu trong nó hầu như không thể sửa đổi. Đây có thể là một trở ngại khi các bên đồng thuận muốn sửa đổi các nội dung. Do tính bảo mật cao nên việc sửa chữa cũng gặp nhiều khó khăn và việc hạn chế tác động của bên thứ ba.
Bên cạnh đó, hợp đồng thông minh cũng là sản phẩm từ Blockchain, mà Blockchain hiện vẫn chưa xây dựng hành lang pháp lý nên nếu hợp đồng thông minh có lỗi xảy ra, người dùng cũng không được bảo vệ quyền lợi.
Ứng dụng của hợp đồng thông minh trong Blockchain
Trong cuộc sống ngày nay, hợp đồng thông minh đang được ứng dụng trong rất nhiều lĩnh vực khác nhau như y tế, giáo dục, nông nghiệp, hàng không,…. Nhiều doanh nghiệp lớn đã nghiên cứu và sử dụng Smart Contract trong hoạt động của mình.
- Thương mại quốc tế: Các doanh nghiệp, tổ chức trên thế giới có thể tham gia vào các hệ sinh thái tài chính để thực hiện các Smart Contract. Chẳng hạn mạng tài chính thương mại we.trade của IBM Blockchain cho phép các tổ chức, doanh nghiệp tiến hành các giao dịch thông minh được chuẩn hóa và đơn giản hóa.
- Kết nối nhà cung cấp và nhà bán lẻ: Những tranh chấp giữa nhà bán lẻ và nhà cung cấp có thể được giải quyết nhanh chóng thông qua hợp đồng thông minh. Việc áp dụng hợp đồng thông minh trong giao dịch giữa nhà cung cấp và nhà bán lẻ sẽ tăng sự minh bạch hóa thỏa thuận, tiết kiệm thời gian và xây dựng mối quan hệ bền vững hơn giữa 2 bên.
- Ứng dụng trong giao dịch crypto: Smart Contract giúp việc giao dịch mua bán crypto trở nên nhanh chóng hơn, hạn chế sự can thiệp của bên thứ ba. Nhờ đó, vấn đề gian lận trong giao dịch hầu như không bao giờ xảy ra và hạn chế những rắc rối về pháp lý. Sự ra đời của Smart Contract đã giúp quá trình mua bán crypto diễn ra nhanh chóng và tốn ít nhân lực hơn.
Những rủi ro của hợp đồng thông minh
Smart Contract cũng chỉ là các đoạn mã được con người tạo ra và chạy trên một Blockchain, chúng hoạt động theo cách mà người phát triển tạo ra chúng, chứ không phải cách mà người phát triển nghĩ chúng sẽ hoạt động. Vì vậy Smart Contract vẫn có rủi ro vì bộ mã có khả năng bị lỗi và bị tấn công.
Ngoài ra, việc không thể thay đổi ở mục nhược điểm cũng là điểm đáng lưu ý. Nếu bạn không may viết sai bất kì điều khoản nào, ví dụ như thời gian trả token cho các nhà đầu tư, các quỹ, team,… thì đồng nghĩ với việc phải viết lại nó từ đầu.
Smart Contract – Hợp đồng thông minh ra đời đã khắc phục nhiều hạn chế của hợp đồng truyền thống. Sự phát triển nhanh chóng của Smart Contract sẽ giúp cho hoạt động thương mại quốc tế diễn ra hiệu quả và an toàn hơn.
Đừng quên theo dõi AZ9 Digital để biết thêm nhiều thông tin đầu tư bổ ích nhé!
